Geïnspireerd door zowel Marjan Minnesma van Urgenda als professor Andy van den Dobbelsteen (TU Delft) op onze tweede discussie avond over energietransitie heb ik mijn eigen transitie eens wat beter in kaart gebracht. Mijn twee kernvragen zijn altijd “Hoeveel?” en “Is dat veel?”. Ik had wel een globaal vermoeden, met name per maatregel, maar niet precies en niet in het geheel. In deze post analyseer ik mijn eigen energietransitie tot nu toe. Het is “work in progress”.
Voordat iedereen zich verbaast over mijn (ons) gezinsverbruik, het klopt, ik ben een grootverbruiker. We wonen in een groot half vrijstaand jaren-30 huis en hebben twee auto’s. Toen wij er in 2006 kwamen wonen, hebben we vrij rigoureus verbouwd. De keuken is uitgebouwd met een aanbouw met veel glas. Helaas hebben we geen vloerverwarming aangelegd. Het gehele dak hebben we destijds geïsoleerd en vrijwel alle ramen voorzien van dubbel glas. In die tijd was “normaal” dubbel glas gangbaar. De zolder hebben we verbouwd tot een 3de verdieping (begane grond en 3 verdiepingen er boven). We hadden een grote 52kW CV ketel van Atag die ook een 200 liter centrale boiler verwarmde.
Over de jaren heen kom je de zwakke plekken tegen. Hoewel we een (6cm smalle) spouw hadden, was die niet geïsoleerd. In de winter konden de buitenmuren erg koud zijn. De vloeren op de begane grond waren ook niet geïsoleerd.
We hadden twee auto’s die op benzine reden. Het aantal km’s per jaar verschilde nogal. Vroeger erg veel vanwege werk, meer recent reed mijn vrouw dagelijks naar Amsterdam en ik naar de golfbaan. Tot het uitbreken van de coronacrisis. Samen reden wij ca 25.000 km met 2 auto’s. Op vakantie gingen we meestal verder weg dan met de auto haalbaar was.
Het totale verbruik was een beetje geschat en theoretisch, omdat mijn vrouw voor werk door de week in Milaan woonde. Zij kwam in september 2018 weer naar Nederland en dat was ook een trigger om onze eigen transitie in gang te zetten. Het verbruik is geschat (voor wat betreft het autogebruik) alsof wij dat hele jaar in Nederland hadden gewoond.
Wat gebruikten wij?
Ons gasverbruik was 5.000 m3 gas per jaar, vrij fors, zelfs voor ons type huis en de grootte. Per m2 per graaddag verbruikten we 0,0076m3 aardgas. Ter vergelijking, een gemiddelde Nederlandse woning verbruikt 0,0041m3 aardgas per m2 per graaddag. Maar dat is inclusief nieuwbouw en inclusief appartementen. Toch is dat erg veel. En kostbaar.
Ons elektriciteitsverbruik was vrij stabiel, circa 7.000 kWh per jaar. Ook dat is ongeveer het dubbele van een gemiddeld huishouden. Ik heb dan ook een redelijk gedigitaliseerd huis en met kinderen brandt er aardig wat licht, worden de koelkast en vriezer veel gebruikt om nog maar te zwijgen van internetvoorzieningen, computers, tv’s en telefoons en tablets. Per gigabyte aan dataverkeer verbruiken we vrijwel geen stroom!
De situatie van onze auto’s was een beetje apart. Zoals gezegd, woonde mijn vrouw door de week in Milaan. Daar ging zij voornamelijk met de metro naar haar werk, een auto was daar in de stad ondoenlijk. We hadden daar wel een grote en comfortabele sjoemeldiesel van het werk, die we eigelijk alleen gebruikten als de rest van het gezin ook in Milaan verkeerde. In Nederland hadden we een 13 jaar oude benzine auto die aan vervanging toe was en een kleinere benzine auto van 5 jaar oud, die nog wel even mee moest gaan. Na terugkomst van mijn vrouw naar Nederland wilden we de oude auto in Nederland vervangen door een auto van vergelijkbare luxe als de Italiaanse sjoemeldiesel (Audi Q5 3.0 TDI). Brandstofsoort was een vrije keuze. Mijn vrouw reed (tot corona) dagelijks naar Amsterdam, heen en terug. En ik verkeer in de gelukkige omstandigheid dat ik vooral bij de golfbaan in de buurt moest zijn. En verder vooral recreatief en lokaal (boodschappen) verkeer. Samen reden wij ca 25.000km per jaar, verdeeld over 20.000km voor de eerste auto en 5.000km voor de tweede. Een SUV is een behoorlijke energieslurper. Ongetwijfeld kan je er zuiniger mee rijden, maar je koopt zo’n auto niet om lekker zuinig te rijden. En bij het kleine autootje (Audi A1 1.4TFSI) heb je niet het idee dat het veel uitmaakt. Ik schat het gemiddelde verbruik op 1:10, dat wil zeggen dat we 2.500 liter benzine verbruikten.
Verbruik in gas, elektriciteit en benzine laat zich niet direct vergelijken. Daarom moet je dat even omrekenen in kWh energiewaarde. Aan gas verbruikten we bijna 49.000kWh, aan elektriciteit dus 7.000 kWh en aan de auto’s ruim 24.000 kWh. In totaal 80.000kWh.
Welke maatregelen hebben we getroffen?
Als eerste hebben we ons huis beter geïsoleerd. We hebben spouwmuurisolatie laten aanbrengen en de vloeren in de woonkamer en eetkamer zijn vanuit de kruipruimte geïsoleerd. Een redelijk eenvoudige en kosteneffectieve ingreep. Met name de spouwmuurisolatie heeft grote invloed op ons verbruik. Het isoleren van een 6cm spouw reduceerde de warmtedoorgifte met 80% door de muur. Dat zet zoden aan de dijk en is ook nog eens een stuk comfortabeler!
De CV ketel was 13 jaar oud en moest vervangen worden. We hebben een iets kleinere, 42KW combiketel geplaatst met een klein (35 liter) boilervaatje om direct warmwater te kunnen leveren.
Op het dak hebben we het maximaal haalbare aantal van 29 zonnepanelen van 300Wp elk geplaatst. 20 aan de West-zijde, 9 aan de Oost-zijde. Elke met optimizers. Het systeem van 8.700Wp heeft een geschatte jaaropbrengst van 7.000 kWh.
Vervolgens we een nieuwe, elektrische auto aangeschaft, een hagelnieuwe Audi e-tron 55. Een auto die je absoluut niet nodig hebt, maar wel érrug lekker is als het kan. Ook niet een auto die je koopt om zijn energiezuinigheid. Na een jaar is ons verbruik gemiddeld 280Wh/km.
En tenslotte zijn we van energieleverancier overgestapt naar Greenchoice. Voornamelijk vanwege de kosten, maar tegelijkertijd vervingen we daarmee grijze stroom door groene stroom.
Hoeveel energie besparen we?
Na de ingrepen hebben we een geheel andere samenstelling van energie.
Ons geschatte gasverbruik is in totaal met ca 1.400 m3 gedaald, de 7.000 kWh aan stroom thuis wekken we zelf op, maar daar is ca 5.600kWh aan stroom bijgekomen voor de elektrische auto. Dit is nu groene stroom van Greenchoice geworden. Aan benzine gebruiken we nog circa 500 liter benzine voor de tweede auto.
In het totaal hebben we een reductie gerealiseerd van 43%! De netto besparing van zowel isoleren als de elektrische auto is ongeveer gelijk, 13.677 kWh respectievelijk 13.800 kWh. Zonnepanelen zijn strikt genomen geen reductie, net zomin als groene stroom. Maar waar we eerst 80.000 kWh aan fossiele energie verbruikten is dat nu nog maar 40.000 kWh (50%) aan fossiele energie. We hebben dus nu al aan onze 2030 klimaatdoelstelling voldaan!
